AcemHöyük (Orta Tunç Çağı)

ACEMHÖYÜK

Acemhöyük, Ankara’nın 225 km güneyinde ve Aksaray il merkezinin 18 km kuzeybatısındaki Yeşilova kasabası sınırları içinde yer almaktadır. Kültepe’nin kuzeybatısı, Konya’nın kuzeydoğusu ve Tuz gölünün güney ucuna yakın bir yerde, Melendiz çayının suladığı geniş ovanın ortasındadır. 800 x 700 x 20 m ölçülerinde olan oval biçimli höyüğün, üstüne günümüzde Yeşilova köyünün evlerinin kurulduğu bir Aşağı Şehri de vardır. Höyüğün ortası düzdür, kenarlarına yakın kısımlarında yükseklikleri birbirinden farklı dört tepe yer almaktadır.

Acemhöyük kazılarına 1962 yılında Nimet Özgüç başkanlığında başlanmıştır.  1988 yılına kadar N. Özgüç yönetiminde sürdürülen kazılar, 1989 yılından itibaren Aliye Öztan başkanlığında yürütülmektedir.

Acemhöyük ‘ün M. Ö. 3000 yıllarından itibaren iskân edildiğini, en parlak döneminin ise Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda yaşandığını göstermektedir. Bu çağda Aşağı Seher’de de yerleşim olmuştur. Bu dönem sonunda hem höyük hem de Aşağı Şehir terk edilmiştir. Ancak höyüğün bir bölümüne Erken Helenistik ve Roma dönemlerinde yeniden yerleşilmiştir. Tek yapı katı ile temsil edilen bu son dönemin evlerine yalnız Sarıkaya’da, höyüğün güneybatı kısmında rastlanmaktadır. Höyüğün tümüyle terk edilmesi M. S. 3. yüzyılın baslarına rastlamaktadır. Yavuz Sultan Selim’in 1514’teki Çaldıran zaferinden sonra Azerbaycan’dan getirttiği aileler höyük eteklerine yerleşerek

bugünkü Yeşilova’yı kurmuşlardır.

Acemhöyük ‘ün Asur Ticaret Kolonileri Çağı’nda çok önemli bir kent olduğunu III. katında bulunan iki saray açıkça göstermektedir9. Sarıkaya ve Hatipler olarak isimlendirilen saraylardan Sarıkaya oturma ve idari işlevli, Hatipler depo amaçlı kullanılmıştır.

Acemhöyük ’te 12 yapı katı saptanmıştır. Eski Tunç Çağı’na ait katların tarihlendirilmesinde seramik ve Alabaster idollerden yararlanılmıştır. X-VIII. Katlar arasında “metalik mallar” yanında, X. kata ait olan bir çömlek mezarda çift kulplu tankart; IX. katta, paraleli Gedikli Karahöyük ’te bir kremasyon mezarda ele geçen alabastron gövdeli Suriye şişesi; VIII. katta, benzerleri Kültepe’de 13 ve 12. Katlarda ve Konya Karahöyük ’te VI. katta bulunan iki Alabaster idol fragmanı ele geçmistir10. Buluntuların değerlendirilmesi sonucunda X. katın Eski Tunç Çağı II. evreye, IX ve VIII’in III. evreye ait oldukları anlaşılmaktadır. V. kat ile birlikte Koloni Çağı’na girilmektedir. V ve IV. katlar Karum II, III. kat Ib, II. ve I. katlar Ia ile çağdaştır.